Skip to main content

Sadri ALIŞIK Biyografisi

Sinemamızın en uzun soluklu ve de renkli oyuncularından biri olarak öne çıkan Sadri Alışık, 40’lı yıllarda başladığı oyunculuk serüvenini, 90’lı yılların ortalarına dek aralıksız sürdürüp, Türk sinemasının çeşitli dönemlerine tanıklık ederek, saygınlık ve de unutulmazlık erdemleriyle taçlandırılmış bir sanatçıdır. Sadri Alışık’ın serüveni, bir bakıma Yeşilçam’ın serüveniyle koşut gider. Kimi zaman, her birinin farklı özelliği olan dönemler ve bu dönemlerdeki akımlar, modalar, eğilimler onun oyunculuğunu biçimlendirirken, kimi zaman da o, filmlerdeki karakter ve tiplemeleriyle dönemleri etkileyerek, kimi eğilim ve modaların oluşmasına neden olmuştur. Onun filmlerdeki serüveni aslında, Yeşilçam’ın zaman içindeki serüvenine denk düşer. Bu denklik içinde, dönemlerin mi sanatçıları, yoksa sanatçıların mı dönemleri etkilediği bilinmez. Sadri Alışık, tiyatrocular dönemine alternatif olarak ortaya çıkan bağımsız yönetmenlerin oluşturduğu Geçiş Çağı’nın (1938-1950) sinemamıza armağan ettiği oyunculardan biridir. Bir bakıma bu çağın öncü yönetmenlerinden Faruk Kenç’in keşfettiği Sadri Alışık, oyuncu kimliği ile, aynı zamanda Sinemacılar Dönemi’ni (1950-1960) önceleyen, tiyatro kökenli olmayan kimi oyuncuların da prototipi olarak ortaya çıkarak, örneklenen bir oyuncu olma özelliğine sahiptir.

Sadri Alışık’ın her dönemde, dönemin beklentilerine yanıt verircesine, kendisini yinelemekten çok yenileyerek ayakta kalma başarısını göstermesi, oyunculuğunun ve onu taçlandıran renkli ve esnek kişiliğinin bu olgu denk düşüp örtüşmesinden kaynaklanır. Sinemamızda hiçbir oyuncunun onun kadar, farklı karakterleri oynayarak ayakta kalmayı başardığını söylemek pek mümkün değildir. Başrolden, ikinci adamlığa geçiş, ikinci adamlıkta, olumlu ve olumsuz karakterleri kimi zaman seyircinin beklentilerini düş kırıklığına uğratsa da- oynama riskini göze alarak ayakta kalmak, daha önemlisi kendisine duyulan sevgiden hiçbir şey yitirmemek, sanırım sinemamızda yalnızca Sadri Alışık’a özgü bir şey.

Oyunculuğunu, kişiliğini herkese kabul ettirmiş ve Türk Halkı tarafından çok sevilmiştir.05 Nisan 1925 yılında Paşabahçe’de bahçesinde meyve ağaçları bulunan üç katlı ahşap bir evde dünyaya geldi Mehmet Sadrettin Alışık.

Tüm aile büyüklerinin ve kardeşi Nevin'in onu Sadri diye çağırmaları nedeni ile, hayatının geri kalan kısmını da hep Sadri Alışık olarak geçirdi... Zeki ve bir o kadar da yaramaz bir çocuk olan Sadri Alışık otoriter bir baba ve gene otoriter bir anne ile büyüdü... İçinde ki oyuna hasret duygusunun ileride oyuncu olmasına neden olacağını ne o dönemlerin küçük Sadri'si ne de ailesi bilemezlerdi elbet. Namaza duran aile büyüklerini, secdeye varamasınlar diye bellerinde ki kuşaktan kapının koluna bağladığını, bahçedeki civcivleri oltayla balkondan yukarı çektiğini, kedilerin ayaklarının altına yapıştırdığı ceviz kabuklarını ve yaptığı tüm bu yaramazlıkları ileride gülerek anımsayacaktır Sadri Alışık...

Çocukluk yıllarında Naşit Özcan Tiyatrosu'nu seyrettikten sonra başlayan tiyatro aşkı, okul piyeslerinde, Cağaloğlu Halk Evi'nde ve şimdiki adı Sadri Alışık Tiyatrou olan Küçük Sahne'de devam etmiştir. Annesi Saffet Hanım ve Babası Rafet Kaptan'ın oyuncu olmasına karşı olmalarına rağmen, içinde ki bu oyunculuk aşkının sönmesine hiç izin vermemiştir... Ailesi de işin ciddiyetini anlamış ve oğullarına destek olmaya başlamışlardır... Baba Rafet Kaptan'ın Sana bir nasihatım, aynı zamanda da vasiyetim olsun. Artık yeni bir hayata atılıyorsun. Bundan sonra ki yaşamında, işini elinle değil, canınla yap!'' sözünü hayatının geri kalanında hiç ama hiç aklından çıkartmamış ve bunu oyunculuk yaşamında hep amaç edinmiştir...

İlk filmi ''Günahsızlar''ı 1946 yılında çeviren Sadri Alışık şöhret basamaklarını hızla çıkmaya başlamış ve canı kadar sevdiği tiyatrodan Yeşilçam'a adımını atmıştır... 1959 yılında çevrilen '' Yalnızlar Rıhtımı'' adlı filmde 38 yıllık hayat arkadaşı Çolpan İlhan'a aşık olmuş ve aynı sene evlenmişlerdir... Küçük Sahne'deki tiyatro yıllarında çok yakın arkadaşı olan Çolpan İlhan hayatının en büyük aşkı olmuştur... Bu mutlu yuvaya çok zaman geçmeden bir kişi daha eklenir ve Alışık ailesinin oğulları Kerem Alışık dünyaya gelir...

Kerem Alışık ile ilişkisi çok farklı olmuştur baba Sadri Alışık'ın... Kendi deyimiyle ondan kaynaklanan bir hatadır bu... Kendi babasının yaptığı gibi, o da oğlu Kerem'i hep uyurken sevmiştir... Evliliğin ve çocuğun verdiği sorumlulukla işine dört elle sarılmıştır ve ardı arkası kesilmeyen filmler çevirmiştir Sadri Alışık...

Nejat Saydam idaresinde çevrilen ve başrollerini Ayhan Işık ve Belgin Doruk ile paylaştığı ''Küçük Hanımefendi'' serisi ile seyircinin dikkatini çekmiş ve sevgisini kazanmıştır... Ancak hiç şüphesiz ''Turist Ömer'' tiplemesi Sadri Alışık'ın oyunculuk kariyerinin en önemli adımı olmuş ve sanat yaşamında yepyeni kapılar açmıştır... Turist Ömer karakterinin doğuşu Sadri Alışık'ın asker arkadaşı Ahmet Güzelce'nin verdiği eğri selamdan esinlenerek yaratılmış ve rejisör Hulki Saner tarafından da ortaya çıkartılmıştır... 1951 yılında başlayan ve Ayhan Işık'ın vefatına kadar devam eden Sadri-Ayhan dostluğu beraber çevrilen filmlerle de pekişir...

Ayhan Işık'ın başrolünü oynadığı ''Helal Olsun Ali Ağbi'' filmi Turist Ömer serisinin başlangıcıdır... Bu filmde Ayhan Işık'ın Turist Ömer adlı bir arkadaşı vardır ve bu rol Sadri Alışık'a ısmarlama elbise gibi uymuştur. Ona gezmeyi çok sevdiği için arkadaşları Turist adını takmışlardır... ''Turist'' traş olmaz, gri pantolon, ekose gömlek, delik fötr şapka ve ökçesi basık pabuç giyen bir adamdır... Espri yapar, karşısına çıkanları, sözle, nükteyle ''harcar''... Ama ''Turist'' iyilik sever, yaşadığı andan ilerisini düşünmez, çalışmaz, işsizdir, içkiye düşkündür fakat kadın problemi yoktur. Karnı acıkınca doyurmak aklına gelir. Beceriksizdir, bu yüzden de sevimli ve cana yakındır. Hulki Saner "Helal Olsun Ali Ağbi" filminden sonra ''Ayşecik Çıtı Pıtı Kız'' ve ''Ayşecik Cimcime Hanım'' filmlerine de aynı tipi koymuştur... Dolayısıyla Erman-Saner firmasının en fazla iş yapan filmleri de1963'te '' Sadri'li Filmler'' olmuş, 1964'te ''Turist Ömer'' adlı film ortaya çıkmıştır. Bu film Sadri Alışık'a yeni ufuklar açmıştır...

Turist Ömer'den sonra en çok konuşulan ve seyircinin en çok sevdiği karakterlerden biri de ''Ofsayt Osman''olmuştur. Osman Seden'in rejisörlüğünü yaptığı ''Şaka ile Karışık'' filminde ortaya çıkan bu tip çok tutulmuş ve Sadri Alışık'ın en çok iş yapan filmlerinden biri de '' Şaka ile Karışık'' olmuştur... ''Ofsayt Osman'' hayatta hiç gol atamamış, hep ofsayt pozisyonunda kalmış bir adamdır... Beceriksiz fakat çok ama çok iyi kalplidir. Çizgili beyaz gömlek, kahverengi yelek, kışın da ceket giyer. ''Turist Ömer''den farkı, birçok şey yapmak ister ama kaderi ve talihi bırakmaz. Şansı yoktur. Nihayet son serüveninde bir gol atar, yani bir kızın hayatını kurtarır ve mutlu olur. ''Ofsayd Osman'' tipi yerli film seyircisinin çok sevdiği fakir adam tipidir. Fakir, haksever, fedakar ve sevmesini bilen adam... Sadece bunlar yüzünden değil Sadri Alışık'ın oyunculuk yönünden sergilediği başarı dolayısıyla da halkın hafızasına yerleşmiştir... Filmlerin ardı arkası kesilmez. Sadri Alışık herkesin çok sevdiği bir star olmuştur...

1966 yılında çevrilen ve Atıf Yılmaz'ın yönettiği ''Ah Güzel İstanbul'' filmi de Sadri Alışık'ın en önemli filmlerinden biridir. İçki yüzünden herşeyini yitirmiş eski bir İstanbul efendisi ile artist olmak için evini, köydeki sevgilisini terk edip fuhuşa sürüklenen Ayşe'nin hikayesini anlatan bu film SANREMO ''Bodrig Hera'' Güldürü Filmleri Şenliğinde, Gümüş Ağaç Plakasi Özel Ödülü'nü almıştır... Jön ve kötü adam tiplemelerinden sonra komedi ve dram filmlerinde oynayan Sadri Alışık dört dörtlük bir sanatçı olmuştur... Avare filminden sonra sesinin güzelliği keşfedilen sanatçı, 45'lik plaklar doldurmuştur, seyircinin ısrarı ve gazino patronları tarafında Sadri Alışık show dünyasına da adım atmıştır... Turist Ömer tipini sahnede de şarkı söyleyerek ve espri yaparak devam ettirmiş ve halkın ilgi odağı olmuştur... bunun yanı sıra ağırlıklı olarak İstanbul için yazdığı şiirlerinin toplandığı bir kitabı da vardır... Güzel Sanatlar Akademisi Resim Bölümünde de okuyan Sadri Alışık çok güzel yağlı boya ve kara kalem tablolara da imza atmıştır... Ayhan Işık ile olan dostluğu, aile yaşantısı ve kişiliği ile her zaman Türk Halkına örnek olmuş gerçek bir sanatçıdır Sadri Alışık...

Sanat yaşamı boyunca aile yaşantısından ve karakterinden asla taviz vermemiş bir çınardır...Türk Sineması'nda bir ekol, bir fenomendir...

1994 yılında son filmi olan Yavuz Özkan’ın yönettiği Yengeç Sepeti filminde oynar ve Altın Portakal En İyi Erkek Oyuncu ödülünü alır…

1995 yılının 18 Mart’ında yetmiş yaşında iken ailesine, sevenlerine, canı kadar sevdiği İstanbul’una ve sinemasına veda eder.

Sadri Alışık’ı onca renkliliği ve zenginliği içinde Türk sinemasının yıldızlar skalasında bir yere oturtup, sığdırabilmek mümkün değil. Belki hepsidir o, belki de hiç biri…

Herkesin kendine özgü bir Sadri Alışık’ı olması da bu yüzdendir zaten…

Sadri ALIŞIK Filmleri

Film Yıl
Yengeç Sepeti 1994
Saat Sabahın Dokuzu 1987
Şalvar Bank 1986
Çapkın Baba 1986
Kız Babası 1986
Eşşek Oğlum ve Ben 1986
Bebek Davası 1986
Babasının Oğlu  1986
Babamın Namusu 1986
Minik Serçe 1978
Fırtına 1977
Saffet Beni Affet  1976
Hamza Dalar Osman Çalar 1976
Ben Sana Mecburum 1976
Baş Belası 1976
Haşhaş 1975
Deli Deli Tepeli 1975
Ne Hakem  1974
Ayyaş 1974
Atını Seven Kovboy  1974
Turist Ömer Uzay Yolunda  1973
Tatlım  1973
Dikiz Aynası 1973
Dertli  1973
Balıkçı Osman 1973
Sevgili Hocam 1972
Kırk Yalan Memiş 1972
Gelinlik Kızlar 1972
Aynı Yolun Yolcusu 1972
Ay Aman Of 1972
Afacan Harika Çocuk 1972
Üvey Ana  1971
Çılgın Yenge 1971
Turist Ömer Boğa Güreşçisi 1971
Toto Kralı 1971
Tamam Mı Canım 1971
Sevdiğim Uşak 1971
Kavanoz Dipli Dünya  1971
Cımbız Ali / Yırtık Niyazi 1971
Ayıpettin Şemsettin 1971
Ali Baba ve Kırk Haramiler 1971
Afacan Küçük Serseri 1971
İşler Karışık  1970
İç Güveysi  1970
Zalim  1970
Turist Ömer Yamyamlar Arasında  1970
Tatlı Hayal  1970
Talihsiz Baba 1970
Fıstık Gibi  1970
Fatoş Talihsiz Yavru 1970
Erkeklik Öldü mü Abiler 1970
Darıldın mı Cicim Bana 1970
Arkadaşlık Öldü mü? 1970
Ah Müjgan Ah  1970
Afacan  1970
Yumurcak  1969
Turist Ömer Arabistan'da 1969
Serseri Kabadayı  1969
Muhabbet Kuşu 1969
Menekşe Gözler 1969
Kaldırım Çiçeği 1969
Hancı 1969
Damga 1969
Ağlama Değmez Hayat  1969
Altın Kalple  1969
Acı İle Karışık 1969
Yara  1968
Paydos 1968
Kırmızı Fener Sokağı 1968
Efkarlı Sosyetede 1968
Dertli Gönlüm 1968
Benimle Evlenir Misin 1968
Agora Meyhanesi 1968
Şaşkın Hafiye Killing'e Karşı  1967
Yıkılan Gurur 1967
Serseriler Kralı 1967
Serseri  1967
Ringo Kazım 1967
Marko Paşa 1967
Kız Kolunda Damga Var  1967
Hindistan Cevizi  1967
Gecekondu Peşinde 1967
Bitirimsin Abi  1967
Bekar Odası 1967
Ağır Suç 1967
Akşamcı 1967
Şoför Deyip Geçmeyin 1966
Turist Ömer Almanya'da 1966
Sokak Kızı  1966
Seni Bekleyeceğim  1966
Sana Layık Değilim  1966
Milyonerin Kızı / İntikam Hırs..  1966
Karakolda Ayna Var 1966
Kaderin Cilvesi  1966
Günahkar Kadın 1966
Gariban 1966
Efkarlıyım Abiler 1966
Boyacı 1966
Ah Güzel İstanbul 1966
Şaka ile Karışık 1965
Üç Kardeşe Bir Gelin 1965
Yankesicinin Aşkı (Yankesici K...  1965
Turist Ömer Dümenciler Kralı  1965
Soytarı 1965
Serseri Aşık 1965
Pantolon Bankası 1965
Nazar Değmez İnşallah  1965
Komşunun Tavuğu 1965
Kocamın Nişanlısı 1965
Hırsız 1965
Horoz Nuri 1965
Berduş Milyoner 1965
Ava Giden Avlanır  1965
Adım Çıkmış Sarhoşa 1965
Uçurumdaki Kadın 1964
Turist Ömer 1964
Taşralı Kız 1964
Sıkı Dur Geliyorum 1964
Sokakların Kanunu  1964
Köye Giden Gelin 1964
Kelebekler Çift Uçar 1964
Hızır Dede 1964
Fıstık Gibi Maşallah 1964
Erkek Sözü 1964
Bomba Gibi Kız  1964
Bomba Gibi Kız  1964
Beş Şeker Kız 1964
Ayşecik Çıtı Pıtı Kız 1964
Ayşecik Cimcime Hanım  1964
Avare 1964
Anadolu Çocuğu 1964
Ahtapotun Kolları 1964
Afilli Delikanlılar  1964
İlk Göz Ağrısı 1963
Üç Öfkeli Genç 1963
Çalınan Aşk 1963
Maceralar Kralı 1963
Korkusuz Kabadayı  1963
Korkusuz Kabadayı 1963
Kendini Arayan Adam 1963
Kavgasız Yaşayalım  1963
Helal Olsun Ali Abi  1963
Geçim Dünyası 1963
Dişi Kurt 1963
Bize de mi Numara 1963
Beyaz Güvercin  1963
Arka Sokaklar  1963
Aman Kimse Duymasın 1963
Acı Aşk 1963
Şehirdeki Yabancı 1962
Küçük Hanımın Şoförü 1962
Küçük Hanımın Kısmeti 1962
Hayat Bazen Tatlıdır  1962
Fatoş'un Bebekleri  1962
Daima Kalbimdesin 1962
Bir Gecelik Gelin 1962
Beş Kardeştiler  1962
Ayşecik Yavru Melek 1962
Şahane Kadın 1961
Ya Ben Ya O  1961
Utanmaz Adam 1961
Silahlar Konuşuyor 1961
Seviştiğimiz Günler 1961
Seni Benden Alamazlar 1961
Melekler Şahidimdir 1961
Küçük Hanımefendi 1961
Külkedisi 1961
Hazreti Ömer'in Adaleti  1961
Aşkın Saati Gelince  1961
Ölüm Peşimizde   1960
Vatan ve Namus  1960
Gece Kuşu 1960
Cumbadan Rumbaya 1960
Ayşecik 1960
Şeytan Mayası 1959
Zümrüt  1959
Yalnızlar Rıhtımı 1959
Vatan Uğruna / Kıbrıs'ın Belas... 1959
Kalpaklılar 1959
Hicran Yarası  1959
Düşman Yolları Kesti 1959
Ben Kahpe Değilim  1959
İstanbul Macerası  1958
İftira  1958
Hayat Cehennemi  1958
Duvaklı Göl 1958
Bir Şoförün Gizli Defteri  1958
Altın Kafes 1958
Kahpenin Aşkı 1957
Ak Altın 1957
Beş Hasta Var 1956
Ana Hasreti 1956
Sevdiğim Sendin 1956
Izdırap Şarkısı  1955
Beyaz Şehir  1955
Battal Gazi Geliyor  1955
Suçlu Benim  1953
Soygun  1953
Halıcı Kız   1953
İki Süngü Arasında  1952
Yavuz Sultan Selim Ağlıyor 1952
İstanbul Çiçekleri 1951
Vatan ve Namık Kemal 1951
Tanrı Şahidimdir 1951
Kendini Kurtaran Şehir / Şanlı... 1951
Hürriyet Şarkısı 1951
Allaha Ismarladık 1951
İstanbul Geceleri 1950
Çakırcalı Mehmet Efe 1950
Fato / Ya İstiklal Ya Ölüm 1949
Günahsızlar 1944